روانشناسی نوجوانان

دوره نوجوانی همزمان است با دوره بلوغ ؛ یكی از بحرانی ترین دوره های زندگی در دوره بلوغ ، تغییرات گوناگونی در ابعاد شخصیتی نوجوان رخ می دهد كه هركدام به نوعی می تواند بر او اثر بگذارد و حتی گاهی شخصیت او را دگرگون سازد

روانشناسی نوجوانان  

مقدمه 

دوره نوجوانی همزمان است با دوره بلوغ ؛ یكی از بحرانی ترین دوره های زندگی . در دوره بلوغ ، تغییرات گوناگونی در ابعاد شخصیتی نوجوان رخ می دهد كه هركدام به نوعی می تواند بر او اثر بگذارد و حتی گاهی شخصیت او را دگرگون سازد. این نبشتار ، به برخی از این جنبه ها اشاره دارد. اما پیش از ورود به اصل بحث ، توجه به چند نكته لازم است :

1ـ بحران بلوغ: فرایند بلوغ یكی از بحرانی ترین دوره های زندگی هر فرد است . استانلی هال ، (Stanly Hall ) كه به پدر روانشناسی بلوغ معروف است ، این مرحله را « دوران طوفان و فشار »           می نامد . نوجوان در این دوره ، تمایلات و خواهش های متضادی دارد . مثلاً با این كه می خواهد با دوستان باشد ، به تنهایی نیز علاقمند است . (1)

روسو دوره بلوغ را تولد مجدد می داند . او می گوید : وقتی فرد به دوره بلوغ می رسد مثل این است كه فرد دیگری با خصوصیات بدنی و روانی متفاوتی در وی به وجود آمده است. (2)

در هفت سال سوم زندگی كه دوران بلوغ و جوانی است ، تحولات سریعی در جسم و جان نوجوان پدیدار می گردد و در مدت كوتاهی اندام و افكارش به كلی تغییر می كند .(3) دوره نوجوانی و بلوغ به سنین بین 12 تا 18 سالگی اطلاق می شود. این دوره یكی از بحرانی ترین دوره هاست. گاهی گذشتن از مرز كودكی و رسیدن به قلمرو بلوغ با نابسامانی های فراوانی همراه است. در این دوره ، نوجوان نه دیگر كودك به حساب می آید و نه هنوز به درستی بالغ گردیده است. وی در مرز بین این دو مرحله (كودكی و بزرگسالی ) قرار می گیرد و با فشارها و انتظارات خاص هر دوره روبه رو می شود ؛ از سویی ، اگر كار كودكانه بكند او را ملامت می كنند كه بزرگ شده است و این كار در شأن او نیست و از سوی دیگر ، معمولاً با او مانند بزرگسالان رفتار نمی شود . در زندگی ، نقش كودك و بزرگسال ، هركدام مشخص است و می دانند چه كاری باید انجام دهند ، ولی نوجوان در وضع روحی مبهم و پیچیده ای به سر می برد ؛ او به درستی نمی دانند چه باید بكند. 

2ـ تعریف بلوغ و نوجوانی :   

كلمه «بلوغ» یا (Puberty ) ممكن است به چند صورت تعریف شود :

الف ) بلوغ جنسی : بلوغ به این معنا یعنی رسیدن به سن تولید مثل و شهوت جنسی كه سنین آن در بین ملل و افراد گوناگون بر حسب نژاد ، مناطق جغرافیایی و آب و هوایی متفاوت است و معمولاً بین سنین 12ـ18 سالگی واقع می شود. 

ب ) بلوغ جسمی (فیزیولوژیك) : بلوغ به این معنا همان آخرین حد رشد اندام ها است كه زمان آن از یك سو ، به نژاد فرد بستگی دارد و از سوی دیگر ، به قوانین رشد و نمو هریك از اعضا . در این زمینه، تنكرد شناسان (فیزیولوژیست ها ) و روان شناسان به این نتیجه رسیده اند كه اندام های انسان تا پنج سال اول زندگی به طور سریع رشد می كند و سپس رشد آن تا سنین        12 ـ 13 سالگی به كندی                  می گراید ، در دوره نوجوانی سرعت رشد دوباره افزایش می یابد و در فواصل بین 18ـ25 سالگی جسم به حد كمال خود می رسد و رشدش نیز متوقف می گردد . لازم به ذكر است كه تمام قسمت های بدن در دوره رشد به یك میزان رشد نمی كند ، بلكه بعضی از اعضا رشد بیشتری دارند، چنانچه مشهور است كه    « نوجوان شلوارش یك سال زودتر از كتش كوچك می شود . » 

ج) بلوغ شرعی : سن تكلیف در كشور های گوناگون براساس اعتقاداتی كه دارند فرق می كند ؛ مثلاً اسلام سن 9 سالگی را برای دختران و 15 سال را برای پسران سن بلوغ می داند .(4) البته بعضی از فرق اسلامی در سن بلوغ با شیعه فرق دارند ؛ مثلاً فقه حنفی برای دختر سن 17 سالگی و برای پسر سن 18 و 19 سالگی را سن بلوغ می داند و فقه مالكی بلوغ را وابسته به سن نمی داند . 

د) بلوغ عرفی (سن قانونی ) : قوانین مدنی كشورها اغلب دو یا سه سال دیرتر از دستورات شرعی نوجوانان را بالغ و مسئول رفتار خود می داند.

هـ) بلوغ روانی (بلوغ شخصیت): بلوغ روانی دارای جنبه های گوناگونی از قبیل پختگی ، هوش ، درك مفاهیم اخلاقی ، نقطه اوج حافظه ، كمال اراده ، انفعالات و سایر خصوصیات ذهنی است كه در صورت هماهنگی ، تعادل فرد را به وجود می آورد و در صورت ناهماهنگی ، موجب رفتار غیر عادی یا بی تعادلی روانی می شود . 

 ویژگی های مهم نوجوان 

1ـ بلوغ یا رشد جسمی 

یكی از جنبه های مهم و مؤثر در شخصیت نوجوان بلوغ است . در زمینه تحول بلوغ ، دو جریان فكری وجود دارد : 

گزل (Gesel) می گوید : بلوغ رشد مداوم و پیوسته ای است كه از كودكی شروع و بدون انقطاع ادامه می یابد كه گاهی سریع و گاهی كند است و نمی توان بریا آن خصوصیات و ساختمان معینی ذكر كرد و آن را دارای مراحلی دانست. 

پیاژه (Piaget ) و والون (Wallon ) معتقدند : رشد متشكل از مراحل و دوره های متفاوتی است و هر مرحله فرایند بلوغ یكی از بحرانی ترین ساخت ذهنی مربوط به خود را دارد و به دلیل همین ساخت ، هر مرحله از سایر مراحل جدا و مجزا است ؛ مثلاً ، دوره نوجوانی دوره آشوب درونی و انقلاب شخصیتی است ، در حالی كه دوره كودكی دوره آرامش و سكون است و رشد آن ، آهنگ یكنواختی دارد . دوران بلوغ كه با بحران مواجه می شود ، تغییراتی در كل شخصیت فرد ایجاد می كند.(10) 

نوع فایل:word

سایز :157 KB  

تعداد صفحه:40

برچسب ها : روانشناسی نوجوانان , روانشناسی نوجوانان , روانشناسی , نوجوانان , بلوغ و جوانی , دوران طوفان و فشار , بلوغ جنسی , بلوغ جسمی , تحقیق , پایان نامه , پروژه , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , دانلود جزوه , دانلود مقاله , دانلود پایان نامه , دانلود پروژه